CPK chroni dziedzictwo archeologiczne terenów inwestycyjnych

Badania archeologiczne prowadzone na terenach objętych programem inwestycyjnym Centralnego Portu Komunikacyjnego wydobyły na światło dzienne ślady ludzkiej egzystencji pochodzące z wielu okresów historycznych: począwszy od neolitu (ok. 5200–1900 p.n.e.), przez epokę brązu (ok. 2300–700 p.n.e), okres wpływów rzymskich (od początku naszej ery do połowy V wieku), aż po wczesne i późne średniowiecze (od około V do XV wieku) oraz nowożytność (od XVI do XVIII wieku). Najczęstszym i najliczniej występującymi znaleziskami są fragmenty ceramiki naczyniowej. Odkrywane są również przedmioty metalowe w postaci misternych ozdób, elementów uzbrojenia, części wyposażenia gospodarstwa domowego, czy monet. Wśród wydobytych przedmiotów znajdują się także zabytki krzemienne i kamienne, a nawet fragmenty naczyń szklanych.

– To wyjątkowy pod względem archeologicznym teren, obfitujący w liczne stanowiska archeologiczne, które są świadectwem ludzkiej działalności w przeszłości. Dziś są otwierane tu stanowiska badawcze, często poszerzane ze względu na dużą liczbę znalezisk. To dla nas ważny obszar badań naukowych – mówi Joanna Gawrońska, Starszy Inspektor z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie.

Podczas badań na terenie inwestycji CPK odkryto obiekty świadczące o istnieniu w przeszłości osad zamieszkałych przez społeczności różnych kultur pradziejowych m.in. łużyckiej i przeworskiej, w postaci ziemianek, śmietnisk czy pieców. Znaleziono też jamy zasobowe, paleniska i studnie pochodzące z miejsc zamieszkiwanych przez ludność we wczesnym i późnym średniowieczu oraz w okresie nowożytnym.

– To systematycznie prowadzone badania na terenie, gdzie powstaje Lotnisko CPK. Dbamy o to, żeby jeszcze przed rozpoczęciem właściwych prac budowlanych dotrzeć wszędzie, gdzie można odnaleźć pozostałości ludzkiej działalności. Wszystkie znaleziska są dobrem narodowym. Zwrócenie się ku przeszłości, to nie tylko odnajdywanie fragmentów ceramiki sprzed wieków, ale przede wszystkim odkrywanie ciekawych historii i ochrona naszego wspólnego dziedzictwa. Na unikalność prowadzonych badań archeologicznych wpływa skala inwestycji CPK, dzięki czemu możliwe jest wyznaczenie wielu stanowisk badawczych i zebranie materiału badawczego – mówi Dariusz Kuś, członek zarządu CPK ds. lotniskowych.

Po zakończeniu poszukiwań znaleziska są poddawane różnorodnym badaniom o interdyscyplinarnym charakterze, takim jak badania dendrologiczne, techniki wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie, analizy prowadzone metodą datowania węglem C14, badania antropologiczne itp. oraz zabiegom konserwacyjnym. Następnie trafią do zasobów lokalnych muzeów na podstawie decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Badania archeologiczne na zlecenie CPK prowadzi firma Asinus Igor Maciszewski, wyłoniona podczas postepowania przetargowego. Badania rozpoczęto w październiku 2023 roku. Ich finał planowany jest pod koniec 2026 roku, aby zdążyć przed rozpoczęciem prac związanych z makroniwelacją terenu pod budowę Lotniska CPK. Zgodnie z zapisami Decyzji Środowiskowej, prace każdego roku przerywane są w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca ze względu na ochronę okresu lęgowego ptaków.

Badania prowadzone są w ścisłej współpracy z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, którego przedstawiciel regularnie wizytuje teren prac badawczych, dbając o zgodność prowadzonych badań z zapisami Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Prace archeologiczne zostały zaplanowane i są prowadzone w taki sposób, aby nie zakłócać przyjętego harmonogramu budowy Lotniska CPK.